Czy wiesz, że w Gdańsku można usłyszeć melodie, które od wieków towarzyszą mieszkańcom tego historycznego miasta? Gdańskie carillony, obecne od 1561 roku, to jedyne tego typu instrumenty w Polsce, a ich dźwięki nieustannie tworzą muzyczne tło życia miasta.
Czym właściwie są te majestatyczne dzwony i dlaczego przyciągają melomanów z całego świata? Przekonaj się, jak tradycja łączy się z nowoczesnością w sercu gdańskiej kultury.
Czym są Gdański Carilliony?
W samy sercu Gdańska, miasta o bogatej historii i kulturze, niewielu to wie ale znajduje się prawdziwy skarb - gdańskie carillony.
Te niezwykłe instrumenty, obecne od 1561 roku, są jedynymi tego typu w Polsce i od prawie pół tysiąca lat towarzyszą mieszkańcom. Ich obecność czyni Gdańsk wyjątkowym miejscem na muzycznej mapie kraju.
Carillony w Gdańsku to nie tylko melodie unoszące się nad miastem, ale przede wszystkim symbol dziedzictwa kulturowego. Ich wyjątkowość została doceniona poprzez wpisanie na Krajową Listę Dziedzictwa Kulturowego, co podkreśla ich niepowtarzalność i znaczenie.
Gdańsk jest jedynym miastem w Polsce z aktywnymi carillonami koncertowymi, co przyciąga miłośników muzyki z całego świata. Jadąc do Gdańska koniecznie musisz to usłyszeć.
Te majestatyczne instrumenty, składające się z co najmniej 23 dzwonów wieżowych, są unikalne na polskiej scenie muzycznej.
Ich dźwięki wzbogacają codzienne życie mieszkańców i stanowią muzyczne tło dla licznych wydarzeń kulturalnych i festiwali w Gdańsku. Dzięki nim miasto pulsuje muzyką, a każda nuta niesie historię i tradycję sięgającą setek lat wstecz.
Gdański Festiwal Carillonowy: Coroczna Symfonia Dźwięków
Każdego roku, gdy słońce góruje na niebie, Gdańsk staje się muzyczną areną. Latem odbywa się wydarzenie, które przyciąga melomanów z całego świata – Gdański Festiwal Carillonowy.
W 2024 roku, od 19 lipca do 31 sierpnia, miasto ponownie ożyje rytmem XXVI edycji tego niezwykłego festiwalu.
Organizowane przez Muzeum Gdańska, coroczne święto muzyki carillonowej odbywa się na wieżach kościoła św. Katarzyny oraz Ratusza Głównego Miasta.
Festiwal to okazja dla artystów z Polski i zagranicy, by zaprezentować swoje umiejętności i zachwycić publiczność niezapomnianymi koncertami.
Można je śledzić na żywo oraz online na Facebooku Carillony gdańskie – Muzeum Gdańska. To doskonały moment, by zanurzyć się w dźwiękach, które od wieków są nieodłącznym elementem gdańskiego pejzażu dźwiękowego.
Festiwal Carillonowy: Echo Historii i Kultury Gdańska
Pierwszy Gdański Festiwal Carillonowy odbył się w dniach 21-23 sierpnia 1999 roku. Od tamtej pory stał się jednym z symboli gdańskiej kultury carillonowej, której korzenie sięgają 1561 roku.
Festiwal nie tylko celebruje muzykę carillonową, ale także podkreśla jej znaczenie jako integralnej części dziedzictwa kulturowego Gdańska.
Pozostałe Koncerty i Występy Artystów: Muzyka Carillonowa przez Cały Rok
W Gdańsku muzyka carillonowa nie ogranicza się tylko do festiwalu. Przez cały rok, w piątki o 11:00 na carillonie kościoła św. Katarzyny i w ciągu dnia co godzine na carillonie Ratusza Głównego Miasta, odbywają się cotygodniowe koncerty.
Podczas festiwalu repertuar jest jeszcze bogatszy, z udziałem gitar, akordeonów, fletów i trąbek, co czyni każdy koncert unikalnym doświadczeniem.
Automatyczne melodie odgrywane na carillonie Ratusza Głównego Miasta tuż przed wybiciem pełnych godzin:
8:00 –Stanisław Moniuszko (1819-1972) – Gdybym rannym słonkiem z opery Halka (opr. K. Cieślik)
9:00 – Johann Ephraim Eggert (1728-1803) – opracowanie chorału Wachet auf, ruf uns die Stimme (Wstań, niech ci wołają)
10:00 – Balletto Polacho z Gdańskiej tabulatury lutniowej (I poł XVII w) (opr. W. Maciak)
11:00 – Fryderyk Chopin (1810-1849) – Życzenie (24. Chopin Zyczenie) (opr. M. Kaźmierczak)
12:00 – Johann Balthasar Christian Freisslich (1687-1764) – Jauchzet, Danzig (Wesel się, Gdańsku) (opr. M. Kaźmierczak)
Po 12:00 – Rota (opr. A. Samul), Hymn Kaszubski
13:00 – trad. Laura i Filon (opr. K. Cieślik)
14:00 – Rex z Tabulatury Jana z Lublina (ok. 1540)
15:00 – Johann Ephraim Eggert (1728-1803) – opracowanie chorału Gelobet seist du, Jesu Christ (Bądź pochwalony, Jezu Chryste)
16:00 – Balletto Polacho (30) z Gdańskiej tabulatury lutniowej (I poł XVII w) (opr. W. Maciak)
17:00 – godzina kompozytorska (zmienna) – Krzysztof Jurczak
18:00 -Jan Sebastian Bach – I Preludium (Ave Maria)
Po 18:00 – Gaude Mater Polonia (opr.W. Maciak)
19:00 – Johann Ephraim Eggert (1728-1803) – opracowanie chorału Befiehl du deine Wege (Władaj swymi ścieżkami)
20:00 – Chorea z Tabulatury oliwskiej (ok. 1619) (opr. M. Kaźmierczak)
21:00 – Johann Ephraim Eggert (1728-1803) – opracowanie chorału Ein feste Burg (Warownym grodem jest nasz Bóg)
Carillon na wieży kościoła św. Katarzyny w Gdańsku gra regularnie w każdy piątek o godzinie 11:00. A w Niedziele i Święta również o 17.00.
Ponadto można go często usłyszeć podczas specjalnych wydarzeń i koncertów, takich jak np. Gdański Festiwal Carillonowy.
Trzy Gdańskie Carillony
Gdańsk, miasto o bogatej historii muzycznej, szczyci się trzema niezwykłymi carillonami. Te majestatyczne instrumenty, towarzyszące mieszkańcom od prawie pół tysiąca lat, są unikalne w Polsce.
Znajdują się na wieży Ratusza Głównego Miasta, wieży kościoła św. Katarzyny oraz w formie mobilnej jako carillon ‘Gdańsk’. Każdy z nich odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu kulturalnego oblicza miasta, dodając unikalne nuty do jego dźwiękowej tożsamości.
Carillon Ratusza Głównego Miasta: Melodia Wieży
Carillon z Ratusza Głównego Miasta to prawdziwy klejnot wśród instrumentów muzycznych. Składa się z 37 dzwonów, które wypełniają przestrzeń miasta niepowtarzalną atmosferą. Pierwszy carillon, z 14 dzwonami, pojawił się na wieży w 1561 roku.
Instrument, stworzony w 2000 roku w Królewskiej Ludwisarni Eijsbouts w Asten, jest miejscem wielu koncertów festiwalowych, w tym Gdańskiego Festiwalu Carillonowego. Na wieży ratusza można doświadczyć dźwięków, które od wieków są integralną częścią gdańskiego krajobrazu dźwiękowego.
Carillon Kościoła św. Katarzyny: Perła w Dźwięku
Carillon kościoła św. Katarzyny to kolejny muzyczny skarb Gdańska. Składa się z 50 dzwonów, które tworzą harmonijne melodie, rozchodzące się echem po mieście. Pierwszy carillon, z 35 dzwonami, zainstalowano w 1739 roku.
Carillon zainstalowany w 1989 roku jest miejscem wielu koncertów festiwalowych, w tym Gdańskiego Festiwalu Carillonowego.
Dźwięki carillonu kościoła św. Katarzyny są nieodłącznym elementem gdańskiego krajobrazu, przyciągając zarówno mieszkańców, jak i turystów.
Carillon Mobilny ‘Gdańsk’: Symfonia na Kołach
Carillon mobilny ‘Gdańsk’ to wyjątkowy instrument, składający się z 48 dzwonów zamontowanych na przyczepie samochodowej.
Dzięki mobilności, bierze udział w koncertach festiwalowych, umożliwiając występy w różnych miejscach miasta.
Wykonany przez ludwisarnię Eijsbouts z Asten w 2008 roku, carillon mobilny ‘Gdańsk’ jest doskonałym przykładem połączenia tradycji z nowoczesnością.
Jego dźwięki można usłyszeć w różnych częściach miasta, co czyni go wyjątkowym elementem gdańskiego krajobrazu muzycznego.
Muzeum Gdańska: Opiekun Tradycji Związanej z Carillonami
Muzeum Gdańska pełni funkcję nie tylko strażnika, ale i opiekuna gdańskich carillonów. Muzeum z pasją troszczy się o te unikalne instrumenty, organizując różnorodne koncerty i wydarzenia, które przyciągają zarówno lokalnych mieszkańców, jak i przyjezdnych turystów.
Dba o konserwację tych dźwiękowych pereł, ale także z entuzjazmem promuje ich obecność w pulsującym życiu kulturalnym miasta.
Koncerty i Wydarzenia: Muzyka na Żywo
Gdańsk, oferuje swoim mieszkańcom i odwiedzającym go turystom niezapomniane Letnie Koncerty Carillonowe. Te wyjątkowe muzyczne spotkania odbywają się każdego piątku aż do końca sierpnia, o godzinie 19:00, na carillonie kościoła św. Katarzyny. Ale to nie koniec muzycznych atrakcji!
Przez cały rok, każdego piątku o 11:00, można usłyszeć dźwięki carillonu płynące z wieży kościoła św. Katarzyny.
W soboty punktualnie o 12:05, dźwięki carillonu rozbrzmiewają z Ratusza Głównego Miasta.
Te regularne koncerty to doskonała okazja, by zanurzyć się w dźwiękach, które od wieków stanowią integralną część gdańskiego krajobrazu dźwiękowego.
Harmonia Dźwięków i Wody: Fontanna Heweliusza
Czy możesz wyobrazić Sobie, jak muzyka i woda tworzą razem niepowtarzalny spektakl? To właśnie magia, która rozgrywa się podczas Gdańskiego Festiwalu Carillonowego, gdzie melodie carillonu są zsynchronizowane z Fontanną Heweliusza.
Ta niezwykła atrakcja turystyczna w Gdańsku przekształca się w scenę dla niecodziennego połączenia dźwięków i efektów wizualnych, zapewniając widzom niezapomniane doznania.
Fontanna Heweliusza, usytuowana nieco na obrzeżu starego miasta, nie jest tylko miejscem odpoczynku. Podczas festiwalu staje się integralną częścią koncertów, a dźwięki carillonu harmonijnie łączą się z rytmicznymi strumieniami wody.
To spektakl, który przyciąga zarówno mieszkańców Gdańska, jak i turystów, podkreślając wyjątkowość gdańskiej kultury carillonowej.
Synchronizowanie utworów z fontanną to wyzwanie, ale efekt końcowy jest wart każdego wysiłku. Gdańsk oferuje coś więcej niż tylko muzykę – to prawdziwe doświadczenie dla wszystkich zmysłów.
Jeśli kiedykolwiek będziesz miał okazję uczestniczyć w tym wydarzeniu, nie przegap szansy, by doświadczyć, jak dźwięki i woda tworzą magiczną symfonię.
Osoby i Grupy, które Kształtują Współczesną Scenę Carillonową
Gdańsk, z jego bogatą tradycją carillonową, zawdzięcza swój obecny status zaangażowaniu wielu osób i grup. Jednym z kluczowych podmiotów jest Polskie Stowarzyszenie Carillonowe.
Od 2003 roku, jako członek World Carillon Federation, stowarzyszenie to aktywnie wspiera rozwój kultury carillonowej w Gdańsku oraz promuje inicjatywy na poziomie lokalnym i międzynarodowym.
Monika Kaźmierczak: Siła Napędowa Gdańskiej Sceny Carillonowej
Monika Kaźmierczak to osoba odpowiedzialna za magiczne brzmienie carillonów w Gdańsku. Ta utalentowana carillonistka jest prawdziwym spiritus movens wydarzeń związanych z carillonem w mieście.
Jako główna organizatorka i wykonawczyni koncertów podczas Gdańskiego Festiwalu Carillonowego, Monika tworzy niezapomniane muzyczne doświadczenia i inspiruje innych do odkrywania fascynującego świata tego instrumentu.
Tubicinatores Gedanenses: Kontynuatorzy Tradycji Trębaczy Wieżowych
Nie można opowiadać o gdańskich carillonach bez wspomnienia o Tubicinatores Gedanenses. Ten zespół trębaczy wieżowych z Gdańska jest integralną częścią koncertów carillonowych, nadając im unikalny charakter.
Ich występy podczas festiwalowych koncertów łączą tradycję z nowoczesnością, wzbogacając dźwiękowy krajobraz miasta.
Najwięksi Twórcy Melodii Carillonu: Wielcy Kompozytorzy i Ich Dzieła
Carillony, te monumentalne muzyczne giganty, zawsze przyciągały czołowych kompozytorów z różnych epok. Wśród nich znajdują się takie postacie jak:
Jakob van Eyck
Matthias Van den Gheyn
Joannes Franciscus Volckerick
Ich twórczość znacząco wpłynęła na kształt muzyki carillonowej. Współczesne kompozycje na carillony tworzą również:
Samuel Barber
Edward Elgar
Pionierzy awangardy jak John Cage i George Crumb
Warto również wspomnieć o polskich kompozytorach, którzy swoją twórczością przyczynili się do rozwoju tej niepowtarzalnej formy muzycznej. Należą do nich:
Aleksander Nowak
Paweł Mykietyn
Elżbieta Sikora
Agnieszka Stulgińska
Katarzyna Kwiecień-Długosz
Zygmunt Krauze
Agata Zubel
Ich dzieła wzbogacają repertuar koncertów carillonowych, wprowadzając nowe tonacje i emocje.
Agnieszka Stulgińska: Melodie Festiwalu
Agnieszka Stulgińska, ceniona kompozytorka, jest jednym z kluczowych twórców, których utwory regularnie rozbrzmiewają podczas Gdańskiego Festiwalu Carillonowego.
Jej kompozycje są często wybierane na koncerty carillonowe w Gdańsku, co świadczy o ich popularności i uznaniu wśród melomanów.
Festiwalowe koncerty z jej utworami przyciągają zarówno lokalnych mieszkańców, jak i turystów, którzy pragną doświadczyć niepowtarzalnych dźwięków carillonu.
Gert Oldenbeuving: Wpływ z Zagranicy
Holenderski carillonista Gert Oldenbeuving to kolejna postać, która zasługuje na wyróżnienie za swój wkład w Gdański Festiwal Carillonowy. Jego występy na festiwalu są dowodem na to, jak międzynarodowy charakter ma to wydarzenie.
Oldenbeuving, znany ze swojego mistrzowskiego opanowania carillonu, przyciąga uwagę słuchaczy z całego świata, wzbogacając festiwal o nowe, inspirujące interpretacje.
Jakie są przyszłe perspektywy dla Gdańskich Carillonów?
Gdańsk, jako jedyny polski ośrodek z aktywnymi carillonami koncertowymi, nieustannie rozwija swoją muzyczną tożsamość. Jakie są zatem przewidywania na przyszłość dla tych imponujących instrumentów?
Okazuje się, że melodie carillonów z Gdańska nie ograniczają się już tylko do tradycyjnej gry. Dzięki automatyzacji otwierają się nowe horyzonty ich zastosowania.
Nowoczesne technologie umożliwiają generowanie krótkich melodii za pomocą mechanicznego bębna z kołkami lub komputera. To innowacyjne podejście nie tylko ułatwia codzienną obsługę carillonów, ale także pozwala na tworzenie bardziej skomplikowanych i różnorodnych kompozycji.
W efekcie, dźwięki carillonów mogą być dostosowywane do różnych okoliczności i wydarzeń, co czyni je jeszcze bardziej integralnym elementem kulturalnego krajobrazu Gdańska.
Wprowadzenie nowych technologii i innowacyjnych rozwiązań może przyciągnąć młodsze pokolenia do odkrywania uroku tych instrumentów.
W efekcie tego nieraz usłyszymy carillony grające nie tylko klasyczne melodie, ale także współczesne hity, które zaskoczą i oczarują słuchaczy.
Comments