top of page
  • Zdjęcie autoraDamian Brzeski

Centrum Hewelianum - Odkrywaj, baw się i ucz

Zaktualizowano: 17 cze

Centrum Hewelianum to niezwykłe miejsce na mapie Gdańska, mieszczące się w zabytkowych murach Fortu Grodzisko. To tutaj, na wzgórzu z pięknym widokiem na miasto, historia łączy się z nowoczesnością, a nauka z zabawą.


Centrum, nazwane na cześć słynnego gdańskiego astronoma Jana Heweliusza, jest miejscem, w którym każdy, niezależnie od wieku, może odkrywać tajemnice świata w fascynujący sposób.


Zostało założone z myślą o edukacji, kulturze oraz promocji nauki, oferując szereg interaktywnych wystaw, warsztatów i pokazów. To, co wyróżnia Hewelianum, to unikalne połączenie elementów edukacyjnych z rozrywkowymi, umożliwiające zwiedzającym aktywne uczestnictwo w procesie nauki przez doświadczanie, eksperymentowanie i odkrywanie.



Wystawa w centrum Hevelianum

Historia i misja Centrum Hevelianum


Centrum Hevelianum to więcej niż tylko muzeum czy centrum nauki; to pomost między przeszłością a przyszłością, inspirowany dziedzictwem i dokonaniami Jana Heweliusza.


Gdański astronom, a przez wielu nazywany Gdańskim Kopernikiem, znany z niezwykłej pasji do odkrywania tajemnic kosmosu, stał się patronem miejsca, które dzisiaj rozpala wyobraźnię kolejnych pokoleń małych i dużych odkrywców.


Zakorzenione w murach zabytkowego fortu, Centrum Hevelianum odziedziczyło ducha odkrywczego, przekształcając historyczne bastiony w przestrzenie pełne interaktywnych wystaw i eksperymentów.


Misją Centrum jest nie tylko edukacja i promocja nauki wśród dzieci i młodzieży, ale także inspirowanie każdego odwiedzającego do samodzielnego poszukiwania wiedzy, zadawania pytań i eksplorowania nieznanego.


Hevelianum to nowoczesna przestrzeń edukacyjna, która łączy naukę, historię i kulturę w samym sercu Gdańska. Znajduje się tuż powyżej dworca kolejowego i autobusowego, oferując nie tylko bogatą ofertę edukacyjną i rozrywkową, ale także możliwość relaksu wśród zieleni okalającej historyczne fortyfikacje.


Rozciągające się na ponad 20 ha tereny Góry Gradowej, na której usytuowane jest Hevelianum, stanowią nie tylko ufortyfikowane miejsce o bogatej historii, ale również popularne miejsce spacerów i odpoczynku dla mieszkańców Gdańska oraz turystów.


Uważa się, że na początku XVI wieku było to miejsce najstarszego gdańskiego grodu, który z czasem przekształcił się w dzisiejsze miasto. Mimo wielu zmian i przekształceń terenu podczas budowy fortyfikacji, charakter miejsca nadal zachwyca i intryguje.


Wnętrza zachowanych zabytkowych obiektów obronnych, pochodzących głównie z lat 1867–1874, zostały adaptowane na potrzeby nowoczesnych wystaw i przestrzeni konferencyjnych. Dzięki temu, zwiedzający mogą podziwiać nie tylko historię, ale i nowoczesne podejście do edukacji i nauki.


Otoczenie Hevelianum, z jego parkami i rozległymi trawnikami, zapewnia idealne warunki do odpoczynku i relaksu. Góra Gradowa oferuje również wspaniałe widoki na stocznię i zabytki Głównego Miasta Gdańska, z Krzyżem Milenijnym na szczycie jako charakterystycznym elementem miejskiego krajobrazu.


Główny punkt informacyjny Centrum znajduje się w Koszarach Schronowych, które są zabytkowym budynkiem z 1870 roku, mieszczącym się obok głównego placu fortu, zwanego majdanem. To stąd rozpoczyna się większość wizyt w Hevelianum, gdzie goście mogą uzyskać wszystkie niezbędne informacje dotyczące oferty Centrum.


Mapa centrum Hevelianum

Ekspozycje i atrakcje dla dzieci i dorosłych


W Centrum Hewelianum odwiedzający mają okazję odkrywać świat nauki poprzez bogatą ofertę interaktywnych wystaw, które są atrakcyjne zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Znajdują się one w historycznych zabudowaniach dawnego fortu wojskowego, co dodaje im unikalnego charakteru.


W ofercie znajdują się m.in. wystawy "Dookoła Świata", "Łamigłówka", i "Z Energią!", które zapraszają do eksplorowania różnorodnych aspektów świata nauki, od geografii po matematykę i fizykę​​​​.


Dodatkowo, Centrum oferuje bezpłatne ekspozycje "Wehikuł Czasu – Człowiek i Pocisk", gdzie można poznać burzliwe dzieje fortu oraz "Hevelianum bez Barier", dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnościami.


Dla tych, którzy chcą zgłębić tajniki wojskowości, przygotowano wystawę "Zabawy z Historią", gdzie można nauczyć się, jak liczono kule armatnie czy ładowano broń​​.


Centrum Hewelianum jest również miejscem, gdzie można aktywnie spędzić czas na świeżym powietrzu, ciesząc się zielenią i panoramą Gdańska, a także uczestniczyć w licznych warsztatach i wydarzeniach edukacyjnych​​​​.


Więcej informacji na temat wystaw, warsztatów oraz bieżących wydarzeń w Centrum Hewelianum można znaleźć bezpośrednio na ich stronie internetowej: Hevelianum.pl.


Ekspozycja w centrum hewelianum w Gdańsku

Góra Gradowa - Górująca nad Gdańskiem


Góra Gradowa, znana także jako Grodzisko, to miejsce o niezwykle bogatej i fascynującej historii, którego znaczenie dla Gdańska sięga daleko w przeszłość. Mimo że współcześnie jest to obszar znany przede wszystkim z zabudowań Centrum Hewelianum, jego korzenie sięgają czasów, gdy mogło być miejscem strategicznym i obronnym dla dawnych mieszkańców regionu.


Historia Góry Gradowej jest ściśle związana z ewolucją militarnej i społecznej tkanki Gdańska. Od XVI wieku, kiedy po raz pierwszy pojawiła się nazwa Hagensberg, przez różne przekształcenia nazwy i funkcji, aż do współczesności, Góra Gradowa pełniła różnorodne role. Początkowo, jako Hagelsberg, mogła być związana z legendarnym rycerzem, o czym świadczą różnorodne opowieści i nazewnictwo.


W różnych okresach historycznych Góra Gradowa była świadkiem wielu kluczowych wydarzeń, od oblężeń miasta, przez okresy pokoju, kiedy to służyła mieszkańcom Gdańska jako miejsce rekreacji i odpoczynku. Zmieniające się nazwy i funkcje wzgórza odzwierciedlają dynamiczną historię miasta i jego mieszkańców.


W okresie międzywojennym Góra Gradowa, wówczas znana głównie pod niemiecką nazwą Hagelsberg, była miejscem tętniącym życiem, oferującym mieszkańcom i turystom zarówno przestrzeń do rekreacji, jak i okazję do poznania historii regionu.


Współcześnie, dzięki zaangażowaniu władz miasta i działaniom konserwatorskim, Góra Gradowa znów zajmuje ważne miejsce w przestrzeni miejskiej Gdańska, będąc nie tylko atrakcją turystyczną, ale także miejscem edukacji i kultury.


Choć obecna nazwa Grodzisko może nie oddawać całej głębi historycznej i kulturowej tego miejsca, to jednak jest ona używana w oficjalnych dokumentach i materiałach promocyjnych.


Do dzisiaj nie ma odkrytych niepodważalnych dowodów na to, że na Górze Gradowej kiedykolwiek istniał wczesnośredniowieczny gród, co czyni nazwę "Grodzisko" nieco problematyczną.


Nie zmienia to jednak faktu, że obszar ten jest niezwykle ważny dla historii Gdańska, będąc miejscem, które przez wieki pełniło kluczową rolę militarną, a także stanowiło świadka licznych wydarzeń historycznych.


Góra Gradowa / Grodzisko pozostaje jednym z kluczowych punktów na mapie Gdańska, przyciągającym zarówno mieszkańców, jak i turystów zainteresowanych historią, nauką i pięknymi widokami na miasto.


Krzyż milenijny nad Gdańskiem

Krzyż milenijny w Gdańsku - Najlepszy punkt widokowy


Na szczycie Góry Gradowej, jednego z najbardziej malowniczych wzniesień w Gdańsku, góruje Krzyż Milenijny – pomnik wzniesiony w latach 1999-2000, który nie tylko jest nowoczesnym symbolem przemian, ale także idealnym punktem widokowym.


Wzniesiony na przełomie tysiącleci, w miejscu dawnej podstawy armatniej, szybko stał się jedną z ikon tego obszaru, dodając mu wyjątkowego charakteru.


Krzyż Milenijny, często określany jako Pomnik Tysiąclecia Chrztu Gdańska, wyróżnia się na tle miasta, tworząc niepowtarzalny punkt orientacyjny dla odwiedzających. Jego wysokość, 16,35 metra, pozwala spojrzeć na Gdańsk z zupełnie nowej perspektywy.


Z tego właśnie miejsca roztacza się zapierający dech w piersiach widok na centrum miasta oraz na tereny po stoczniowe, ukazując panoramę Gdańska w pełnej okazałości.


Po zmroku, kiedy miasto rozświetlają tysiące świateł, widok staje się jeszcze bardziej magiczny i malowniczy. Krzyż Milenijny to nie tylko miejsce refleksji i pamięci, ale także idealny punkt na wieczorne obserwacje, które pozwolą inaczej spojrzeć na znane już ulice i zabytki.


Zaprasza on zarówno mieszkańców, jak i turystów do zatrzymania się na chwilę i podziwiania niezwykłego krajobrazu miasta, które łączy w sobie bogatą historię z nowoczesnością.


Odwiedzając Gdańsk, nie można przegapić okazji, by wybrać się na Górę Gradową i osobiście doświadczyć tego, jak z tej perspektywy miasto prezentuje swoje piękno, szczególnie w nocnej/wieczornej odsłonie.


To miejsce, które zapada w pamięć i skłania do powrotów, oferując każdorazowo coś nowego do odkrycia w zmieniającym się krajobrazie Gdańska.


Teleskop Jana Heweliusza

Kim był Jan Heweliusz? - Gdański Kopernik


Jan Heweliusz, urodzony 28 stycznia 1611 roku w Gdańsku, to postać, której wkład w rozwój astronomii nie może być przeceniony. Jego życie i praca to fascynująca opowieść o pasji, nauce i poszukiwaniu odpowiedzi na pytania o wszechświat, które ludzkość zadawała sobie od zarania dziejów.


Heweliusz, syn piwowara, w młodości połączył zainteresowania naukowe z edukacją w dziedzinie prawa na Uniwersytecie w Lejdzie, jednak to astronomia stała się ostatecznie polem, na którym zaznaczył swoje miejsce w historii.


Znany jako Johannes Hevelius w środowisku naukowym poza Polską, Heweliusz był nie tylko wybitnym astronomem, ale także konstruktorem i twórcą jednego z najbardziej zaawansowanych na swoje czasy obserwatoriów astronomicznych.


Zlokalizowany na dachach trzech połączonych ze sobą kamienic w Gdańsku, obserwatorium to stało się centrum naukowym, do którego zjeżdżali uczeni z całej Europy, by korzystać z jego niezwykłych instrumentów astronomicznych, takich jak gigantyczny sekstant, które sam Heweliusz projektował i budował.


Heweliusz jest autorem kilku fundamentalnych dzieł z dziedziny astronomii, w tym "Selenographia", która jest uznawana za pierwszy szczegółowy opis powierzchni Księżyca.


Dzięki swoim obserwacjom, Heweliusz udokumentował nie tylko góry i kratery Księżyca, ale także jako pierwszy skatalogował gwiazdozbiory nieba północnego, wprowadzając do astronomii gwiazdozbiory takie jak Lis, Sęp czy Tarcza Sobieskiego.


Jego prace były niezwykle precyzyjne, co w tamtych czasach, bez dostępu do teleskopów, jakie znamy dziś, było osiągnięciem wyjątkowym.


Jednak nie tylko osiągnięcia naukowe zasługują na uwagę w życiorysie Heweliusza. Jego życie pełne było również dramatycznych wydarzeń, takich jak wielki pożar Gdańska w 1679 roku, który zniszczył jego dom, obserwatorium i większość instrumentów naukowych.


Mimo tej tragedii, z niesłabnącym zapałem kontynuował swoje badania, odbudowując obserwatorium i wznawiając prace naukowe aż do śmierci w 1687 roku.


Postać Jana Heweliusza do dziś inspiruje nie tylko naukowców, ale wszystkich, którzy cenią niezłomną ciekawość świata i determinację w dążeniu do celu. Jego życie i dzieło to dowód na to, że pasja i wytrwałość mogą prowadzić do odkryć, które zmienią nasze postrzeganie rzeczywistości.


W Gdańsku, mieście, które Heweliusz tak bardzo kochał i w którym spędził całe swoje życie, jego dziedzictwo jest nadal żywe, a Centrum Hewelianum, nazwane na jego cześć, jest miejscem, gdzie nowe pokolenia mają szansę zainspirować się jego niezwykłą historią.


Teraz będąc na Dworcu Głównym, czy na Dworcu PKS będziesz wiedział co mieści się w górującym ponad nimi kompleksie.

Powiązane posty

bottom of page